Tussen de 7e en 18e eeuw was Lobbes dankzij zijn Benedictijnerabdij één van de belangrijkste centra van het religieuze Westen. Het huidige gebouw kwam in de plaats van een nog ouder bedehuis, dat vermoedelijk rond 689 gebouwd werd. De huidige collegiale Sint- Ursmerkerk (origineel Onze-Lieve-Vrouwekerk van Mont-Carmel) zou de één van de oudste kerken van België zijn.

Rond 650 (in een periode waarin onze streken nog heidens waren) werd op deze plek een Christelijke gemeenschap opgericht door Sint-Landelin, een struikrover die zich bekeerd had. Hij deed dit uit wroeging, op de plaats van zijn misdaden. Op 26 Augustus 697 wijdde Sint-Ursmer er een abdij. Sint-Usrmer is overleden in 713 (volgens een onzekere bron op 18 april), en aan hem werd de kerk naderhand opgedragen. Vele pelgrims kwamen na het overlijden van deze abt naar zijn graf. De 'bron van Sint-Ursmer' zou een genezende werking hebben voor allerhande ziektes. De relikwiën van deze heilige werden op 2 juli 1409 naar de kerk van Binche verhuisd, zodat er nu twee kerken aan deze heilige opgedragen zijn.

Rond 846 werd een zekere Hubert, schoonbroer van Koning Lothar II, abt. Zijn buitensporige levenswandel bracht decadentie in het klooster. Naderhand zou het klooster ingelijfd worden bij het bisdom van Luik. In 960 werd het opnieuw zelfstandig, om snel een tweede periode van bloei te bereiken rond de overgang naar het tweede millenium.

Erik Barbaix: 'De heropleving van de abdij na 960 was voor een groot deel het werk van Herigerus van Lobbes die er abt was van 990 tot zijn dood in 1007. Abt Herigerus was kroniekschrijver van Bisschop Notker van Luik en was tevens de allereerste bij naam gekende componist die niet-gregoriaanse kerkmuziek schreef, waarvan er een drietal stukken tot vandaag bewaard gebleven zijn.'

Naderhand zou de ster van de abdij tanen.

De laatste abt werd in 1793 verkozen en heette Vulgise de Vigneron. 13 maanden later werden de monniken verdreven door de Franse troepen, en de abdij hield definitief op met te bestaan in 1796, wanneer de 43 monniken in andere abdijen werden opgevangen.

Met uitzondering van de kerk, een schuur, een enkele stukken gebouw die deel uitmaken van het huidige station, zijn de gebouwen van de abdij verdwenen. De archieven, 'Annales Laubicenses', zouden echter wel bewaard gebleven zijn, wat erg uitzonderlijk is.

Het romaanse schip boezemt ontzag in met zijn dikke muren uit ruwe, bruine zandsteen. In de muren zitten typisch romaanse rondboogvensters.Het schip en de westelijke arm van het transept zijn vermoedelijk nog vrij origineel en kunnen nog uit de vroegromaanse tijd stammen.

Het koor en de toren van de westbouw dateren uit het einde van de 11e eeuw. Deze toren verving het originele, Karolingische portaalgebouw. De toren is vier niveaus hoog, en wordt verlicht via vensters met deelzuiltjes.

De kerk bevat een grote crypte, grafstenen en sarcofagen.

De 19e eeuwse vieringtoren verbreekt de puur romaanse uitstraling van het gebouw. Ook het zadeldak van de toren dateert uit de 19e eeuw.

In 2002 was men bezig met een restauratie van het interieur.

Heyligen Martin: 'De vroegere abdij Saint-Pierre te Lobbes, waartoe deze prachtig gerestaureerde collegiale Saint-Ursmer behoorde, stichtte in Mortsel de Sint-Benedictuskerk tussen 1149 en 1153. '

Français
English