Patrick Vansomeren: 'Tegenover het gemeentehuis, in het centrum van de gemeente, bevindt zich de driebeukige neogotische Sint-Ursulakerk. Deze parochiekerk werd tussen 1860 en 1864 gebouwd (nvdr. volgens de plannen van Jaminé).

In tegenstelling tot de meeste rooms-katholieke kruiskerken is het priesterkoor van deze kerk niet oostelijk, maar noordwestelijk gericht. De narthex van de parochiekerk bevindt zich in het zuidoosten. De kerktoren is 61 meter hoog.

De kruisweg dateert van 1898 en werd door de plaatselijke kunstenaar Jan Willem Rosier geschilderd. De muurschilderingen, uit 1870, in het koor zijn van de hand van de Hasseltse schilder Godfried Guffens. Ze stellen de 4 Evangelisten, de 4 Grote Profeten, de 4 Kerkvaders en Sint-Lambertus en Sint-Maternus voor. Het houten neogotisch hoofdaltaar is gepolychromeerd en verguld; het is toegewijd aan Sint-Petrus en Sint-Paulus. De zijaltaren zijn gewijd aan Sint-Ursula, Onze-Lieve-Vrouw, Sint-Jozef en Sint-Rochus. De vijf neogotische glasramen in het koor, waarvan één geschonken werd door Z.M. Koning Leopold I, werden gemaakt door de franse Hofschilder Joseph-Siffred Duplessis. Boven de ingang bevindt zich een gebeeldhouwd tafereel in mergelsteen dat Sint-Ursula voorstelt die het plan van de kerk aan de toenmalige eerwaarde heer pastoor Sneyers overhandigt. Het liturgisch zilverwerk uit de 17de, 18de en 19de eeuw en het reliekschrijn van Sint-Ursula uit 1864 zijn zeer waardevol.

Op dinsdag 06/09/1864 bracht Z.M. Koning Leopold I een bezoek aan de nieuwe kerk. Aan dat hoog bezoek herinnert de tekst: “LEOPOLD I BELGARUM REX HANC ECCLESIAM VISITAVIT DIE SEXTA 1864” die werd aangebracht op één der brandglazen op het hoogkoor.

De oudst gekende vermelding van Lanaken, “Ludinaca” dateert uit 810. Voor het eerst is er sprake van een kerk in Lanaken in 1106, toen een keizerlijke akte bevestigt dat de kerk moesten teruggegeven worden aan de oorspronkelijke bezitter, de abdij van Maastricht. Dit blijkt evenwel niet te zijn geschied. Aangenomen wordt dat de kerk van Lanaken wel degelijk een “eigen” kerk is geweest die gesticht en gebouwd werd door de plaatselijke grondheren. Oorspronkelijk zal de kerk wel bediend zijn door de monniken van Sint-Servaas uit Maastricht. Dit verklaart wellicht ook de keuze van de patrones, Sint-Ursula, die vanaf de 10de eeuw werd vereerd in de Duitse gebieden.

Volgens een verslag van de gemeenteraad van 09/03/1859 verkreeg de gemeente de officiële goedkeuring van de provinciale overheid voor de bouw van een nieuwe kerk. Tijdens de gemeenteraad van 27/03/1860 werden de bouwplannen aanvaard. Op zaterdag 09/06/1860 begon men met de afbraak van de oude, bouwvallige en te klein geworden kerk, terwijl de eerste steen van de nieuwe kerk op de eerste zondag na Pinksteren 1860 werd gelegd. Op vrijdag 21/10/1864 werd de nieuwe kerk door Deken Henrotte van Mechelen-aan-de-Maas ingezegend. De plechtige ‘consecratio’ had plaats op maandag 16/09/1867.

Bronnen:
http://www.hemotech.be/belisch/pages/artists/RJ.html
http://www.duplessis.free.fr
Brochure ‘Eeuwfeesten Lanaken 1860-1960’
'

Alain Gorissen: 'De grafsteen van de familie de Merode, tegen een muur in de rechterkruisbeuk, is bij de foto's van Patrick Vansomeren niet bijgevoegd omdat men die toen aan het restaureren was.'

Josephus Elsermans: 'In uw tekst is naar mijn beischeiden mening een kleine vergissing
geslopen. Men schrijft een aantal glasramen toe aan Joseph-
Siffred Duplessis maar deze overleed in 1802 terwijl de kerk
slechts gebouwd werd tussen 1860 en 1864. Bij mijn weten waren de
glasramen in kwestie gemaakt door de Brusselse werkplaats
Capronnier.
Met oprechte groeten.
Josephus Elsermans'

Josephus Elsermans: 'Buitengewoon mooie kerk. Een bezoek zeker waard. Mooi in alle opzichten: prachtige glasramen, mooie biechtstoelen, zeer mooie preekstoel en kruisweg... Getuigen van het geloof van onze ouders en grootouders...'

Josephus Elsermans: 'Dit is een zeer mooie kerk in neo-gotische stijl, met een sterke stijleenheid. Mooi schilderwerk, prachtige glasramen, bijzonder grafmonument rechts in de kruisbeuk, prachtige preekstoel... Kortom: een bezoek waard.'

Français
English