Frits Schetsken: 'In de doorgang van het huis De Sterre op de hoek van de Grote Markt
en de Karel Bulsstraat zie je het ligbeeld van Everaert T'Serclaes (grote
foto en
kleine links).
Als hertog Jan III van Brabant zonder mannelijke nakomeling sterft, volgt een
oorlog om zijn opvolging. Lodewijk van Male, graaf van Vlaanderen, gehuwd met Jans
dochter Margaretha, rukt Brabant binnen en verovert in augustus 1356 ook Brussel.
Maar al enkele maanden later verjaagt Everaert T'Serclaes deze indringer.
Wanneer T'Serclaes zich later verzet tegen de gebiedsuitbreiding die Sweder
d'Abcoude, heer van Gaasbeek, wil realiseren ten nadele van Brussel, wordt hij in
1388 bij zijn terugkeer van bezittingen in Lennik door twee handlangers van Sweder,
Willem van Kleef en Melys Utenenghe, van zijn paard gesleurd, waarna ze hem de tong
afsnijden en een voet afhakken. Zwaar gewond haalt T'Serclaes nog wel Brussel, maar
na vijf dagen blaast de held in dit huis zijn laatste adem uit. Maar hij is niettemin
ook paraat als het om het schenken van nieuw leven gaat. Meisjes en vrouwen die over
Everaerts glimmende arm strelen, worden gegarandeerd binnen het jaar zwanger, pil of
geen pil, en anders trouwen ze - kies zelf maar welke wens in vervulling moet gaan,
je kan altijd volgend jaar terugkomen voor deel twee.
Nog even het verhaal afmaken: de over de aanslag zeer verbolgen Brusselaars zijn
gezamenlijk opgetrokken naar het kasteel van Gaasbeek en hebben dat na een wekenlange
belegering in brand gestoken. Hun vrouwen halen her en der kippen om de mannen te
voeden en daaraan danken de Brusselaars hun bijnaam 'kiekefretters'.
Gedenkplaat Karel Buls (kleine foto rechts)
Als liberaal politicus wordt Karel Buls in 1881 burgemeester van Brussel en blijft
dat tot 1899. Hij is vooral bekommerd om het behoud van het historisch uitzicht van
zijn stad en beschrijft in zijn Esthetique des villes zijn voorliefde voor organische
groei. In dezelfde periode heeft echter koning Leopold II heel andere plannen met
Brussel. Die denkt aan grote boulevards rond en door de stad, geïnspireerd op het
Parijs van Haussmann, met daarnaast ook nog een reeks andere grootse projecten. Twee
compleet uiteenlopende visies op stadsontwikkeling, dat moest wel mislopen. Wanneer
Leopold voor de aanleg van de Kunstberg de hele Sint-Rochuswijk opkoopt en dit
middeleeuws stukje Brussel vrijwel volledig laat slopen, is dat voor Buls het signaal
om uit protest ontslag te nemen op 16 december 1899. De eerste Kunstberg met
watervallen en fonteinen zal er overigens door geldgebrek pas komen vanaf 1908
dankzij de Brusselse Wereldtentoonstelling van 1910.
Hoewel dus de titel van zijn publicatie over stadsontwikkeling in het Frans is,
heeft Karel Buls zich toch sterk ingezet voor het Nederlands in Brussel. Hij bouwt
een Nederlandstalig onderwijsnet uit in zijn stad, richt de Koninklijke Vlaamse
Schouwburg op en ziet kans om Leopold II daar op 13 oktober 1887 een toespraak in het
Nederlands te laten houden, een primeur voor een Belgische vorst.
In 1852 wordt aan de Brusselse Grote Markt het gildehuis De Sterre gesloopt, omdat
dit het verkeer zou belemmeren. Buls laat het in 1897 reconstrueren met een
zuilengang, zodat de voetgangers niet op de rijbaan hoeven te wandelen en het verkeer
daardoor toch vlot passeren kan. Deze straat wordt later dan ook niet toevallig
herdoopt in Karel Bulsstraat, met een gedenkplaat voor de burgemeester in het jaar
van zijn aftreden. Daarop worden de belangrijkste architecten vermeld die hebben
meegewerkt aan de diverse gebouwen en gildehuizen aan de Grote Markt: Jacques Van
Thienen en Jan Van Ruysbroeck voor het Stadhuis; Antoon en Rombout Keldermans,
Lodewijk Van Bodeghem, Domien De Wagemaker en Hendrik van Pede voor het Broodhuis;
Willem De Bruyn, Jan Cosyns, Herbosch, Van Delen, Mombaerts en Mercx voor de
gildehuizen.
Karel Buls krijgt overigens recenter iets verder op het Agoraplein ook nog een
fontein met zitbank waarop een bronzen Karel met zijn hond zit. Iets voor een selfie
met ... ? '
Français
English
  
| 
