Kijk onderaan voor een interessant evenement!
Deze 26 meter hoge ronde toren ('Maagdentoren' of 'Marketoren' geheten) staat op de oever van de rivier de Demer. Het is een middeleeuwse 'grenstoren', die ook als donjon dienst deed. Hij is gebouwd om zware beschietingen te doorstaan. De ijzerzandstenen muren zijn onderaan 4,2 meter en bovenaan 1,8 meter dik.
De bouw van de toren wordt in verband gebracht met de moord in 1386 op Jan van Gronsveld door Reinier van Schoonvorst II (broer van hertog Jan I). Daarna brak een oorlog uit tussen Brabant en Gelderland, die tot 1388 zou duren. Het is in het kader van deze oorlog en angst voor wraak, dat Reinier II van Schoonvorst ten noordoosten van het kasteel van Zichem, bij de samenvloeiing van de Demer en de stadsgrachten een imposante toren oprichtte.
De bouw van deze toren is met zekerheid aan van Schoonvorst toe te schrijven, omdat in het midden van het gewelf van de voornaamste torenzaal zijn wapenschild hangt. De ligging van de toren op enkele honderden meters van het toenmalige kasteel, wijst op het gevoel van onveiligheid en de angst voor weerwraak ten gevolge van de moordzaak.
Een ronde donjon is eerder uitzonderlijk. De ronde vorm werd gebruikt omdat kogels er beter op afkaatsen. Omdat ze echter binnenin niet zo praktisch in te richten waren, komen ze niet zoveel voor (en ander goed voorbeeld is de donjon van Walhain).
Deze ronde toren was omgeven door een gracht, en werd opgebouwd uit grote, recht gekapte ijzerzandstenen blokken. Hij heeft vier niveaus. Zoals vaak bij donjons deed het gelijkvloers dienst als opslagruimte. Deze ruimte was enkel toegankelijk via een centrale opening in het gewelf.
De eigenlijke ingang van de toren bevond zich ongeveer 4 meter boven de grond.
De achthoekige woonruimte was in baksteen uitgevoerd, en bezat twee grote haarden, drie vensters en een hoog kruisribgewelf. Een wenteltrap, die half uitgebouwd was langs de buitenzijde van de toren, leidde naar de tweede verdieping die gelijkaardig was opgebouwd. Nog hoger kwam men via een trap die in de muurdikte was uitgespaard (intramuraal) naar het hoogste niveau, de weerzolder.
De muren zijn nu enkele meters verlaagd, en van de kantelen blijft nog weinig of niets over. De burcht liep veel schade op bij verscheidene belegeringen, en zou stilaan verdwijnen. Op de plaats van de burcht zou het huidige Oranjekasteel verrijzen, dat ons herinnert aan het huis van Oranje, dat tot 1795 aanspraken op Zichem, als heer, liet gelden (Willem Van Oranje 1711-1806).
De toren zelf werd in 1859 aan de staat verkocht, door de grondbezitter Jos Valvekens voor de som van 50 €. In de verkoop werd ook bepaald dat het pad van aan de Demer tot aan de toren erfdienstbaar werd verklaard. Iedereen heeft dus recht op toegang.
De laatste restauratie van de toren dateert van 1863. In 1995 stortte een groot gedeelte van de buitenmuur neer. Omdat er gevaar dreigde voor verdere instortingen, zorgde de regie der gebouwen ervoor dat de toren ontoegankelijk werd. In 1999 werd het Vlaams Gewest eigenaar.
De Naam van de toren
De toren heeft verscheidene namen. Soms spreekt men van de 'markentoren', 'mariëntoren', 'lanteerntoren', of 'het vat van Zichem' (deze laatste is eerder een spotnaam).
Officieel heet de toren 'maagdentoren'. Deze naam verwijst naar de legende van de vermaarde veldheer Don Juan, landvoogd van de Nederlanden, die eens het Oranjekasteel van Zichem betrok.... Don Juan had al zijn verwachtingen gesteld op zijn enige dochter Rosita. Hij hoopte dat ze zich aan een machtige ridder zou verbinden, waardoor ook zijn roem en aanzien in grote mate zou stijgen.
Een zoon van een nederige wapenhandelaar zou echter de plannen in de war sturen. Op zekere dag had die immers het hoofd van de prinses op hol gebracht. Hoe heftiger Don Juan reageerde, hoe hoger de liefde oplaaide.
Zij smeedden plannen om te trouwen. Don Juan waagde nog een kans. Hij zou de twee kloosterzusters die zijn dochter opvoedden, inschakelen, en zij zouden er wel in slagen haar tot inkeer te brengen. Ook de twee nonnen mislukten in hun poging. Don Juan was woedend, beschuldigde de nonnen ervan het wellustige paar te steunen, en nam het besluit zowel de dochter als de nonnen op te sluiten in de donkere toren. Het arrest zou enkel worden opgeheven, zodra Rosita en haar vrijer op hun besluit zouden terugkomen. Ze bleven echter bij hun besluit, dat ze voor elkaar waren bestemd...
Op een morgen zag men drie vrouwen, schreiend aaneengebonden, aan de boorden van de Demer opdagen, dan volgde een doffe plons, gevolgd door hulpkreten...
De verdiende straf zou voor Don Juan niet uitblijven...steeds hoorde hij de smeekbede van zijn dochter...en Don Juan werd waanzinnig.
Voor meer info : zie Maagdentoren
Toon Caers vermoedt dat hier o.a. de opnames van de gevechtscene in Robbe de Hert's 'de Witte' plaats vonden. Peter Vanelven: 'Hetgeen Toon Caers vermoedt is waar. Robbe de Hert heeft voor de laatste verfilming van 'De Witte' in '79-'80 aan de voet van de Maagdentoren de scene opgenomen waarin de Witte zijn 'Leeuw van Vlaanderen' uitvocht tegen enkele andere bengels van Zichem. '
Evenement
Geachte sympathisant,
Op 1 juni 2006 is tot ieders ontsteltenis de Maagdentoren in Zichem deels ingestort.
Dit heeft geleid tot groot protest tegen de verantwoordelijken hiervoor. Gelukkig heeft de overheid zijn beloofde verantwoordelijkheid genomen en zijn er werken aan de gang die de toren tegen verdere ondergang moeten vrijwaren. Dit is de eerste fase van de geplande restauratiewerken. Architect Karel Breda en de aannemer zullen pogen deze werken af te krijgen tegen 1 juni 2007.
Om deze heugelijke gebeurtenis te vieren alsook de herinnering aan de instorting, organiseert “Red de Maagdentoren vzw” op zaterdag 2 juni 2007 een “doopviering”.
Om 16 uur verzamelen we aan de Maagdentoren waar de nieuwe toren wordt gedoopt door een “bekend pastoor”, de fiere peter en meter, de Harmonie St.Cecilia en ander gevolg. Na de doopplechtigheid wandelen we naar de Zichemse Markt.
Om 17 uur wordt de viering voortgezet in “De Heren van Zichem”. Daar worden toespraken gehouden door de voorzitter Paul Peeters, architect Karel Breda, de Ministers Van Mechelen en Vandenbroucke en anderen ?. Muzikale omlijsting door “Secondhands”.
Daarna wordt door de peter en meter een geboortekaartje en de doopsuiker overhandigd aan de aanwezigen. Dit kaartje wordt beperkt gedrukt voor de dag zelf.
Vanaf omstreeks 18 uur is er feest met een drink aangeboden door de vzw en kunnen felicitaties aangeboden worden aan meter, peter en de werkers aan de toren.
Hopelijk brengt dezelfde dag de overheid goed nieuws mee met de aankondiging dat de definitieve restauratie(fase 2) snel doorgang vindt. Duimen maar!
NB. Bij slecht weer gaat de doop door op kiosk op de Markt van Zichem.
In bijlage: het pamflet over de activiteit.
We hopen jou, uw familie en vrienden terug te zien op deze heugelijke namiddag.
RED DE MAAGDENTOREN vzw
UITNODIGING
Op zondag 1 juni 2008 wordt er een 'Herinneringsmoment aan de Maagdentoren' te Zichem georganiseerd. Het is dan twee jaar geleden dat de middeleeuwse donjon deels instortte. We willen dit ook dit jaar in herinnering brengen.
PROGRAMMA:
14.30 uur:
- Verwelkoming met een evaluatie van twee jaar overheidsinterventie.
- Inhuldiging van de maquette van de Maagdentoren gemaakt door kunstenaar-lid Jean-Claude Raets.
- Bekendmaking en huldiging van de 'Heer van Zichem 2008'.
- 'Omsluiting van de Maagdentoren' toespraak van burgemeester Manu Claes over de plannen van de stad Scherpenheuvel-Zichem ter ontsluiting van de toren en verdere plannen.
Schepen Rob Jacquemyn zal het hebben over de stand van zaken wat betreft de restauratie van het monument.
Iedereen is welkom op de bijeenkomst. De vereniging hoopt op een talrijke opkomst om te tonen dat de regio en alle monumentenfans pal achter een snelle degelijke restauratie staan.
De 'heer' en een gerestaureerde Maagdentoren moeten zorgen voor een bijkomende toeristische en culturele impuls voor de Demerstad.
Martien van Brussel: 'L.S.,
De Maagdetoren is van onschatbare culturele waarden. Voorzover de herstelwerzaam nu misschien ? nog niet voltooid zijn, hoop ik dat dit monument voor de toekomst bewaard zal blijven.
Veel sucses bij de voltooing van de resturatie.'
Français
English
  
|
